|
|
| |
Transfer süresi |
|
7 Bu UPS çeşitlerinden hangisi bana göre?
Burada saydığımız tüm UPS çeşitleri ekipmanınızı elektrik kesintilerinden ya da voltaj dalgalanmalarından koruyabilir. PC’lerdeki modern güç üniteleri, bir elektrik kesintisi sırasında 28 milisaniyeye kadar destek verebilmektedir. Bu süre, pek çok UPS’in transfer süresinden daha uzundur. Sisteminizi elektriksel saçmalıklardan koruyacak ucuz bir çözüm peşindeyseniz standby (offline) UPS’ler işinizi görecektir. Ancak, daha gelişmiş bir voltaj regülasyonu arıyorsanız line interactive ya da ...... UPS alternatiflerini düşünmelisiniz. Meselâ bir standby UPS’i ele alın. Bir elektrik kesintisi halinde bu cihaz size, sisteminizi düzgün bir biçimde kapatabilmek için ihtiyaç duyduğunuz birkaç dakikalık zamanı kazandıracaktır. Eğer tek kaygınız böyle bir durum sonucu zarar görmekse standby UPS’ler size uyar. Ama diyelim ki üzerinde her an bir sürü işlemin gerçekleştiği ve gigabyte’larca verinin sürekli oradan oraya taşındığı bir network’ünüz var. Böyle bir durumda ise –network’ü kötü sürprizlerin neticelerinden korumak için– sizin ihtiyacınız olan şey daha düşük transfer süresine sahip olan güç kaynaklarıdır. Line interactive veya ...... UPS’leri bu noktada alışveriş listenize ekleyebilirsiniz. Line interactive UPS’lerin daha düşük sahip olma maliyetleri onları daha popüler ve cazip kılmaktadır.
8 Bir UPS’i bilgisayarıma bağlayabilmem için neler gerekiyor?
İhtiyacınız olan tek şey bilgisayarınız üzerinde boş bir seri port. UPS’in içindeki bir mikro işlemci bilgisayarınıza giden güç seviyelerini izlemek amacıyla bu seri bağlantıyı kullanır. Bu işlemci, voltaj düzeylerinde sapmalar gözlediği anda UPS’e artık dizginleri ele alma zamanının geldiği yönünde talimatlar verir. Seri bağlantı aynı zamanda, bilgisayar ekranında bir uyarı mesajının gösterilmesi ya da sağlıklı bir kapanış sürecinin yürütülmesi gibi işlemleri başlatacak olan komutların UPS’ten PC’nize gönderilmesi için de kullanılır.
9 Acaba bir UPS’e ihtiyacım var mı?
UPS’ler network server’ların vazgeçilmez bileşenlerindendir. Ancak bu ifadeden, “network’e bağlı olan iş istasyonlarının ya da bağımsız masaüstü PC’lerin UPS’e ihtiyaç duymayacağı” sonucunu çıkarmak fazla doğru olmaz. Ortalama bir masaüstü sisteminin bile gigabyte’larca sabit disk kapasitesine sahip olduğu günümüz bilgisayar dünyasında, –network’e bağlı olsun ya da olmasın– her PC’nin büyük miktarlarda hayati bilgiler saklama potansiyeli mevcuttur.
Elinizdeki her alt sistem için ayrı bir UPS satın almak bütçenizi zorlayabilir, ama hemen kaygılanmayın. Bugün iyi bir PC’nin kendi güç kaynağı, küçük çaplı voltaj düzensizlikleri ile başa çıkabilir ve hafif dalgalanmaların sisteme zarar vermesini bir noktaya kadar engelleyebilir. Böyle bir durumda voltaj dalgalanmalarının önüne geçebilecek basit bir cihaz size yeterli olabilir. Ayrıca, birçok uygulama otomatik kaydetme özelliğine sahiptir. Otomatik kaydetme özellikleri sayesinde, anormal bir kapanışın sonrasında sisteminizi açtığınızda verilerinizin hiç değilse bir bölümünü kurtarma şansınız olabilmektedir.
Bir UPS’e gerçekten ihtiyacınız olup olmadığı meselesinde karşımıza çıkan anahtar faktörlerden biri de yerel elektrik tesisatınızın durumudur. Eğer kullanmakta olduğunuz elektrik tesisatı yetkili merciler tarafından belirlenmiş tariflere ya da şartnamelere uymuyorsa, PC’nizi ve ilgili ekipmanınızı voltaj dalgalanmalarının zararlı etkilerinden korumak için bir UPS edinmek zorunda kalabilirsiniz.
10 Sanırım bana bir UPS lâzım, peki başka neler bilmem gerekiyor?
Bir UPS satın alırken, bilinçli bir alışveriş yapmak ve doğru cihazı seçtiğinizden emin olmak için göz önünde bulundurmanız gereken birkaç nokta vardır. Her şeyden önce, –elinizdeki load’u (sistemi) destekleyip desteklemediğinin farkında olmak amacıyla– satın alacağınız UPS’in güç değerini (power rating) kontrol etmelisiniz. Ayrıca, UPS’in küçük ve büyük çaplı voltaj artışlarını bertaraf edebilme yeteneğine de dikkat etmeniz gerekir. Hafif voltaj artışlarının ve çok daha ciddi voltaj dalgalanmalarının sisteme zarar vermesini önleyen bu özelliğe “disturbance attenuation” adı verilir (bu terimin Türkçe karşılığı olarak “elektromanyetik karışıklığın zayıflatılması” ifadesi kullanılabilir). Hesaba katmanız gereken diğer faktörler ise kısaca şunlardır: Pil özellikleri, destek süresi (runtime), cihaz ile birlikte gelen yazılımlar, uyarı yöntemleri, transfer süresi ve voltaj regülasyonu.
11 Güç değeri nedir ve bu şeyi nasıl hesaplarım?
UPS’lerin volt-amper (VA) cinsinden ifade edilen bir güç değerleri vardır. VA değeri, UPS’in verebileceği maksimum {Volt * Amper} miktarını gösteren bir sayıdır. Satın alacağınız UPS cihazının sahip olması gereken VA değeri, tamamen bu cihaz ile desteklemeyi (yani koruma altına almayı) planladığınız load’a (yüke veya sisteme de diyebilirsiniz) bağlıdır. İhtiyacınız olan güç (VA) değerini tespit etmek için –her ne kadar son kullanıcı için çok pratik veya kesin olmasalar da– çeşitli yöntemler kullanabilirsiniz. Meselâ, sisteminizin çektiği akım miktarını saptamak üzere duvardaki elektrik çıkışına takılan elektronik bir cihazla bilimsel ölçümler yapılabilir ve çok hassas değerler elde edilebilir. Sonra sizi ilgilendiren VA değerini hesaplamak için buradan elde ettiğiniz sonuçları kullanabilirsiniz. Bu yönteme daha pratik (ama aynı zamanda kesinlikten çok daha uzak) bir alternatif olarak, bilgisayar ekipmanınızın arkasındaki isim etiketlerinde yazan güç değerlerinin toplanması metodu ileri sürülebilir. Böyle bir toplam size kesin değerler vermekten uzaktır ancak yine de “en kötü durumda” sahip olmanız gereken VA değeri hakkında bir fikir vermesi açısından önemlidir. “En kötü durum” diyoruz, çünkü bu etiketlerde gördüğünüz değerler genellikle gerçekte gözlenen değerlerden daha yüksektir. Böyle olması, üreticinin “nolur nolmaz” düşüncesiyle hareket etmesinin ve her kötü ihtimali değerlendirerek üretim yapmasının bir sonucudur. Bu yöntemi kullanarak sisteminizin yaklaşık VA değerini hesaplamak için “Sizinki Kaç VA?” adlı kutuyu inceleyebilirsiniz.
12 Aldığım UPS’in voltajdaki hafif yükselmeler veya aşırı voltaj artışları karşısında sistemimi koruyabileceğini nasıl anlayacağım?
UPS’in bu tür dalgalanmaları sistemden uzak tutabilme becerisine “disturbance attenuation” adı verildiğini daha önce söylemiştik. Disturbance attenuation, desibel (dB) cinsinden ölçülen bir büyüklüktür. UPS’lerin pek çoğu en az 20 dB’lik bir disturbance attenuation’a sahiptir, bu değer çok daha yüksek olabilir. Desibel değeri ne kadar büyükse UPS’in sağladığı koruma o kadar güvenli olur.
13 İhtiyacım olan destek süresi (runtime) ne kadar?
Destek süresi, bir güç problemi halinde UPS pilinin bilgisayarınıza enerji sağlayabileceği toplam süresidir. Bir UPS’in maliyeti, destek süresi ile doğru orantılı olarak artar.
Tam yükle çalışan ortalama bir masaüstü sistemi için 5 ilâ 15 dakikalık bir destek süresi yeterlidir. Burada altını çizmek istediğimiz bir husus var: Bir UPS’in destek süresi hakkında bilgi edinirken, konuştuğunuz şeyin tam yük (full load) için verilen destek süresi olduğundan emin olun. Bazı UPS’lerin destek süreleri yarı yük (half load) baz alınarak verilmektedir. 600 VA’lık bir UPS’in 15 dakikalık bir half load iddiasında olması, bu UPS’in 300 VA’lık bir yükü 15 dakika süreyle destekleyebileceği anlamını taşır. O zaman, bu UPS’in full load destek süresi 6 ilâ 7 dakika arasında bir yerde olacaktır. Destek süresini artırmak amacıyla harici piller ilave edebileceğiniz UPS cihazları da mevcuttur.
14 Regülasyon nedir?
Voltaj miktarlarının, sistemin zarar görmesini engelleyecek şekilde düzenlenmesi işlemine regülasyon (regulation) adı verilir. Regülasyon ile voltaj düzeyi minimumda veya daha yukarıda ya da maksimumda veya daha aşağıda tutulabilir, böylece bilgisayar ekipmanınızın ömrünün uzatılması mümkündür. Regülasyon aynı zamanda pilin kullanıldığı durumların sayısını azaltarak pil ömrünün de daha uzun olmasını sağlar.
Bilgisayar sisteminiz, sürekli olarak 220 V’lik bir potansiyel ile beslenmek zorundadır. UPS’in elektronik dönüştürücüsü, elektrik akımının mümkün olduğu ölçüde, bu voltaj seviyesinde olması gereken düzeyde kalmasını garanti eder. Bunun için voltajda düşüşler olduğu zaman UPS pilinin ekstra güç vermesini sağlarken voltaj artışları esnasında da sisteme giden gücü kısar. Line interactive UPS’ler ile ...... UPS’ler, standby (offline) UPS’ler ile karşılaştırıldığında daha gelişmiş regülasyon özelliklerine sahiptirler.
15 Transfer süresi nedir?
Transfer süresi, bir voltaj düşmesi ya da elektrik kesintisi halinde, problemin oluştuğu andan UPS’in pil gücünü kullanmaya başlamasına kadar geçen zamandır. Transfer süresi ne kadar düşükse o kadar iyidir. Standby ve line interactive UPS’lerde transfer süreleri 2 ms ile 20 ms arasında değişir. ...... UPS’ler ise sıfır transfer süresine sahip olmak için özel olarak dizayn edilmişlerdir.
UPS, Online UPS 
|
|
|
|
